ความเป็นมา
สิทธิประโยชน์ทางการค้าหรือเรียกกันทั่วไปว่า GSP , GSTP และ ASEAN CEPT ที่อยู่ภายใต้เขตการค้าเสรีอาเซียน (AFTA) เป็นสิทธิที่ผู้ส่งออกคุ้นเคยมากว่า 10 ปี ซึ่งช่วยให้สินค้าส่งออกของไทยได้ลดอัตราภาษีศุลกากรนำเข้าไปจำหน่ายใน 91 ประเทศทั่วโลก เช่น ญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป เป็นต้น ทั้งนี้ ผู้ส่งออกจะต้องขอรับหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดสินค้า (Form A, Form GSTP หรือ Form D) จากกรมการค้าต่างประเทศไปขอลดอัตราภาษีศุลกากรนำเข้าในประเทศเหล่านี้
ปัจจุบันมีเขตการค้าเสรี (Free Trade Area : FTA) เพิ่มขึ้นใหม่ (นอกเหนือจาก 91 ประเทศดังกล่าว) คือ FTA ไทย-จีน มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2546 , FTAไทย-อินเดีย มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน 2547 , FTA ไทย-ออสเตรเลีย มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2548 และล่าสุดคือ FTA ไทย-นิวซีแลนด์ มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2548
ประโยชน์
ช่วยให้สินค้าส่งออกของไทยแข่งขันได้กับสินค้าชนิดเดียวกันกับของคู่แข่งในตลาดของประเทศนิวซีแลนด์
สินค้าที่นิวซีแลนด์ลดอัตราภาษีศุลกากร
การลดอัตราภาษีศุลกากรครอบคลุมสินค้า
ทุกรายการ และเริ่มลดตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2548 โดยนิวซีแลนด์จะลดอัตราภาษีศุลกากรเป็น 0 ทันทีในวันที่ 1 กรกฎาคม 2548 คิดเป็นร้อยละ 85 ของมูลค่าการนำเข้าจากไทยในปี 2546 (262.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ) เช่น ปลาทูนากระป๋อง รถปิกอัพ เม็ดพลาสติก ของปรุงแต่งจากธัญพืช กุ้งแช่แข็ง เครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น ส่วนที่เหลือนิวซีแลนด์จะทยอยลดอัตราภาษีศุลกากรเป็น 0 ภายใน 5 ปีถัดมา (ปี 2553) คิดเป็นร้อยละ 96.7 ของมูลค่านำเข้าจากไทยในปี 2546 สำหรับสินค้าที่เหลืออีกร้อยละ 3.3 ของมูลค่านำเข้าจากไทยในปี 2546 ได้แก่ หมวดสิ่งทอ เสื้อผ้า และรองเท้า จะลดเหลือ 0 ภายใน 10 ปี (ปี 2558)
กฎแหล่งกำเนิดสินค้า (Rules of Origin)
สินค้าที่มีสิทธิลดอัตราภาษีศุลกากรนำเข้าไปในนิวซีแลนด์ จะต้องผลิตและส่งออก ดังนี้
(1) เงื่อนไขแหล่งกำเนิดสินค้า (Origin Criteria)
- เป็นสินค้าที่กำเนิดหรือผลิตโดยใช้วัตถุดิบในประเทศทั้งหมด (Wholly Obtained Goods ) เช่น ข้าว ปลา เก็บเกี่ยว หรือจับได้ในประเทศใดถือว่ามีแหล่งกำเนิดในประเทศนั้น หรือ
- เป็นสินค้าที่ผลิตโดยใช้วัตถุดิบนำเข้าจากนอกประเทศไทยและนิวซีแลนด์ โดยจะต้องผลิตตามกฎแหล่งกำเนิดสินค้าที่กำหนดไว้สำหรับสินค้าแต่ละรายการ (Product Specific Rules of Origin) ได้แก่ การผลิตตามหลักเกณฑ์การเปลี่ยนแปลงพิกัด (Change in Tariff Classification) โดยสินค้าที่ผลิตได้จะต้องมีพิกัดอัตราศุลกากรแตกต่างจากพิกัดอัตราศุลกากรของวัตถุดิบนำเข้าที่ใช้ผลิต หรือ ผลิตตามกระบวนการผลิต (Process) ที่กำหนดไว้ และจะต้องผ่านกระบวนการผลิตทั้งหมดในดินแดนของประเทศไทยหรือนิวซีแลนด์ หรือทั้งสองประเทศ เช่น สินค้าปลาทูนากระป๋อง (พิกัด HS. 16.04) กำหนดให้ผลิตตามหลักเกณฑ์การเปลี่ยนแปลงพิกัด โดยหากผลิตด้วยการใช้วัตถุดิบนำเข้านอกจากประเทศไทยและนิวซีแลนด์ เช่น ใช้ปลาทูนาแช่เย็นจนแข็ง (พิกัด HS. 03.03) นำเข้ามาผลิตเป็นสินค้าปลาทูนากระป๋อง (พิกัด HS. 16.04) ก็ถือว่าปลาทูนากระป๋อง(พิกัด HS. 16.04) มีแหล่งกำเนิดในไทย
ในกรณีที่เป็น ผลิตภัณฑ์เคมี (สินค้าบางรายการภายใต้พิกัด HS. Chapter 27 และสินค้าภายใต้พิกัด HS. Chapter 28-40) กำหนดให้ผลิตตามหลักเกณฑ์การเปลี่ยนแปลงพิกัด (Change in Tariff Classification) หรือ ผลิตตามกระบวนการผลิต (Process) ซึ่งเป็นการทำให้เกิดปฎิกิริยาเคมี (Chemical Reaction) ก็ถือว่าสินค้าที่ผลิตได้มีแหล่งกำเนิดในไทย และในกรณีที่เป็น สินค้าสิ่งทอและเสื้อผ้าบางรายการ และรองเท้า (พิกัด HS. Chapter 50-64) กำหนดให้ผลิตตามหลักเกณฑ์การเปลี่ยนแปลงพิกัด(Change in Tariff Classification) และจะต้องมี ต้นทุนการผลิตภายในและ/หรือนิวซีแลนด์รวมกันไม่ต่ำกว่าร้อยละ 50 ของราคาสินค้า F.O.B. เช่น ใช้ผ้าฝ้าย (พิกัด HS. 52.08) นำเข้ามาจากนอกประเทศไทยและนิวซีแลนด์ ตัดเย็บเป็นสินค้าเสื้อแจ็กเก็ต (พิกัด HS. 62.01) ในประเทศไทย และจะต้องมี ต้นทุนการผลิตเสื้อแจ็กเก็ต (พิกัด HS. 62.01) (เช่น ค่าวัตถุดิบ ค่าจ้างแรงงาน) ในไทยและ/หรือนิวซีแลนด์รวมกันไม่ต่ำกว่าร้อยละ 50 ของราคา F.O.B.ของเสื้อแจ็กเก็ต (พิกัด HS. 62.01)
(2) เอกสารหลักฐาน (Documentation) ผู้ผลิตหรือผู้ส่งออกรับรองแหล่งกำเนิดสินค้าด้วยตนเองบนใบกำกับสินค้า (Invoice)โดยไม่ต้องให้ส่วนราชการรับรอง เพื่อส่งไปให้ลูกค้าแสดงต่อศุลกากรของนิวซีแลนด์ในการลดอัตราภาษีศุลกากรนำเข้าในนิวซีแลนด์ ดังนี้
1. สินค้าผลิตและส่งออกจากไทยไปนิวซีแลนด์ และอินวอยซ์
(Invoice) ออกจากไทย (Direct Consignment )
1.1 สินค้าที่กำเนิดหรือผลิตโดยใช้วัตถุดิบในประเทศไทยทั้งหมด (Goods wholly obtained ) ให้ผู้ผลิตหรือผู้ส่งออกของไทย รับรองว่าสินค้ามีแหล่งกำเนิดในไทย และสอดคล้องกับมาตรา 4.2.1 (เอ) ของความตกลง FTA ไทย-นิวซีแลนด์ โดยพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษบนอินวอยซ์ (Invoice) ดังนี้ “ I [state name and position] hereby declare that the goods enumerated on this invoice originate in Thailand and comply with the provisions of Article 4.2.1(a) of the TNZCEPA”
1.2 สินค้าผลิตในประเทศไทยโดยใช้วัตถุดิบนำเข้าจากนอกประเทศไทยและนิวซีแลนด์ (Goods partly produced) ให้ผู้ผลิตหรือผู้ส่งออกรับรองว่าสินค้ามีแหล่งกำเนิดในไทย และสอดคล้องกับมาตรา 4.2.1(บี)และผนวก 2 ของความตกลง FTA ไทย-นิวซีแลนด์โดยพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษบนอินวอยซ์(Invoice)ดังนี้“ I [state name and position] hereby declare that the goods enumerated on this invoice originate in Thailand and satisfy the requirements of Article 4.2.1(b) and Annex 2 of the TNZCEPA”
2.สินค้าผลิตและส่งออกจากไทยไปนิวซีแลนด์ แต่อินวอยซ์(Invoice) ออกจากประเทศที่สาม (Re-invoicing)
2.1 สินค้าที่กำเนิดหรือผลิตโดยใช้วัตถุดิบในประเทศไทยทั้งหมด (Goods wholly obtained ) ให้บุคคลในประเทศที่สาม (Third Country) ที่ได้รับมอบอำนาจเป็นตัวแทนของผู้ผลิตของไทย รับรองว่าสินค้ามีแหล่งกำเนิดในไทย และสอดคล้องกับมาตรา 4.2.1 (เอ) ของความตกลง FTA ไทย-นิวซีแลนด์ โดยพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษบนอินวอยซ์ (Invoice) ดังนี้ “I [state name and position] of [state name of entity invoicing the goods] being the authorized agent of [state name of producer of the goods] hereby declare that the goods enumerated on this invoice originate in Thailand and comply with the provisions of Article 4.2.1(a) of the TNZCEPA”
2.2 สินค้าผลิตในประเทศไทยโดยใช้วัตถุดิบนำเข้าจากนอกประเทศไทยและนิวซีแลนด์ (Goods partly produced) ให้บุคคลในประเทศที่สาม (Third Country) ที่ได้รับมอบอำนาจเป็นตัวแทนของผู้ผลิตของไทย รับรองว่าสินค้ามีแหล่งกำเนิดในไทย และสอดคล้องกับมาตรา 4.2.1 (บี) และผนวก 2 ของความตกลง FTA ไทย-นิวซีแลนด์ โดยพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษบนอินวอยซ์ (Invoice) ดังนี้ “ I [state name and position] of [state name of entity invoicing the goods] being the authorized agent of [state name of producer of the goods] hereby declare that the goods enumerated on this invoice originate in Thailand and satisfy the requirements of Article 4.2.1(b) and Annex 2 of the TNZCEPA”
ทั้งนี้ผู้ผลิตหรือผู้ส่งออกต้องเก็บข้อมูลเอกสาร และรายละเอียดของการผลิตสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการรับรองแหล่งกำเนิดสินค้าเป็นเวลาตามกฎหมายในประเทศผู้ส่งออกกำหนด (สำหรับประเทศไทยกำหนดให้เก็บไม่น้อยกว่าห้าปีนับแต่วันที่นำของเข้าหรือส่งของออก ตามมาตรา 113 ทวิ แห่ง พ.ร.บ. ศุลกากร พ.ศ.2469)เพื่อการขอตรวจสอบแหล่งกำเนิดสินค้าย้อนหลังจากประเทศผู้นำเข้า
(3) การขนส่ง (Consignment)
สินค้าจะต้องส่งออกโดยไม่นำไปซื้อขายในประเทศนอกภาคี (นอกประเทศไทยหรือนิวซีแลนด์) ในระหว่างเส้นทางขนส่งจากไทยไปนิวซีแลนด์